Po ognistym końcu rodzina rakiet Delta przeszła do historii

Ostatni lot rakiety Delta IV Heavy należącej do United Launch Alliance wystartował we wtorek z Cape Canaveral na Florydzie, niosąc tajnego satelitę szpiegowskiego National Reconnaissance Office.

Rakieta Delta 4 Heavy, jedna z najpotężniejszych rakiet na świecie, wystartowała we wtorek po raz szesnasty i ostatni. Był to 45. i ostatni lot wyrzutni Delta 4 oraz ostatnia w historii rakieta Delta, która zakończyła serię 389 misji rozpoczętych w 1960 roku.

United Launch Alliance (ULA) próbowało wystrzelić tę rakietę 28 marca, ale odwołało odliczanie na około cztery minuty przed startem z powodu problemu z pompami azotu w zewnętrznym ośrodku na przylądku Canaveral. Azot jest niezbędny do oczyszczenia części rakiety Delta 4 przed startem, co zmniejsza ryzyko pożaru lub eksplozji podczas odliczania.

Pompy obsługiwane przez Air Liquide stanowią część sieci rozprowadzającej azot do różnych wyrzutni w porcie kosmicznym na Florydzie. Sieć azotowa powodowała problemy już wcześniej, zwłaszcza podczas dziewiczej kampanii wystrzelenia rakiety NASA Space Launch System w 2022 r. Air Liquide nie odpowiedziała na pytania Ars.

Bezbłędny start

Po znalezieniu rozwiązania ULA dała zielone światło na kolejną próbę wystrzelenia we wtorek. Po płynnym odliczaniu ostatni Delta IV Heavy wystartował ze Stacji Sił Kosmicznych na Przylądku Canaveral o godzinie 12:53 EDT (16:53 UTC).

Trzy napędzane wodorem silniki RS-68A zbudowane przez firmę Aerojet Rocketdyne ożyły w ostatnich sekundach przed startem i zostały zdławione, aby wytworzyć ciąg ponad 2 milionów funtów. Sekwencji zapłonu towarzyszyła dramatyczna kula ognia wodorowego, cecha charakterystyczna startów Delta IV Heavy, która spaliła spód rakiety o długości 235 stóp (71,6 m), zamieniając kawałek jej pomarańczowej izolacji na czarno. Następnie wystrzelono 12 śrub stabilizujących, co umożliwiło Delta 4 Heavy wzniesienie się w przestrzeń kosmiczną ze ściśle tajnym ładunkiem dla agencji szpiegowskiej rządu USA.

Kierując się na wschód od Space Coast na Florydzie, Delta 4 Heavy wydawała się dobrze spisywać na wczesnych etapach swojej misji. Po zniknięciu z pola widzenia kamer naziemnych dwa boczne dopalacze rakiety na paliwo ciekłe wyrzuciły po około czterech minutach lotu, a moment ten uchwyciły pokładowe kamery wideo. Silnik stopnia podstawowego zwiększył możliwości strzelania o kilka dodatkowych minut. Prawie sześć minut po starcie uruchomiono główny stopień, a górny stopień Delta IV uległ serii spaleń przy użyciu silnika RL10.

W tym momencie ULA odcięła publiczne transmisje wideo i audio z Centrum kontroli startu, a misja została pozbawiona wiadomości. Końcowe części rakiet wystrzeliwanych na satelity Narodowego Biura Rozpoznania (NRO) są zwykle wykonywane w tajemnicy.

Najprawdopodobniej górny stopień Delta IV Heavy miał odpalić silnik co najmniej trzy razy, aby umieścić sklasyfikowanego satelitę NRO na geostacjonarnej orbicie kołowej na wysokości ponad 22 000 mil (około 36 000 kilometrów) nad równikiem. Na tej orbicie statek kosmiczny będzie poruszał się zsynchronizowany z obrotem planety, dzięki czemu najnowszy satelita szpiegowski NRO będzie stale pokrywał część Ziemi.

Rozmieszczenie ładunku na tej wysokiej orbicie zajmie górnemu członowi rakiety około sześciu godzin i dopiero wtedy ULA i NRO ogłoszą, że wystrzelenie zakończyło się sukcesem.

Podsłuch z kosmosu

Choć ładunek jest tajny, eksperci mogą wyciągnąć pewne wnioski z okoliczności jego wystrzelenia. Tylko największe satelity szpiegowskie NRO wymagają wystrzelenia na statek kosmiczny Delta IV Heavy, a ładunek tej misji to „prawie na pewno” rodzaj satelity znanego publicznie jako statek kosmiczny „Advanced Orion” lub „Mentor”. Według Marco Langbroekaholenderskiego eksperta w dziedzinie śledzenia satelitarnego.

Zaawansowane satelity Orion wymagają połączenia udźwigu rakiety Delta IV Heavy, wytrzymałego górnego stopnia i masywnej, trzysegmentowej owiewki o długości 65 stóp (19,8 m), największej komory ładunkowej ze wszystkich operacyjnych rakiet. W 2010 roku ówczesny dyrektor NRO Bruce Carlson nazwał platformę Advanced Orion „największym satelitą na świecie”.

Według Teda Molczana, obserwatora nieba śledzącego aktywność satelitów, oglądane z Ziemi satelity te świecą tak jasno jak gwiazda ósmej magnitudo, dzięki czemu są łatwo widoczne w małych lornetkach pomimo ich odległych orbit.

„Satelity są wyposażone w bardzo dużą, nieskładaną paraboliczną antenę siatkową, której szacunkowy rozmiar wynosi od 20 do 100 (!) metrów” – napisał Langbroek na swojej stronie internetowej, powołując się na informacje ujawnione przez Edwarda Snowdena.

Celem tych zaawansowanych satelitów Oriona, z których każdy jest wyposażony w anteny siatkowe o średnicy do 330 stóp (100 metrów), jest podsłuchiwanie komunikacji i transmisji radiowych przeciwników Stanów Zjednoczonych i być może ich sojuszników. Sześć poprzednich misji Delta IV Heavy prawdopodobnie wystrzeliło także zaawansowane satelity Orion lub Mentor, zapewniając NRO globalną sieć punktów nasłuchowych rozmieszczonych wysoko nad planetą.

Gdy ostatnia rakieta Delta IV Heavy zjeżdża z platformy startowej, ULA osiągnęła cel swojej strategii korporacyjnej wdrożonej dziesięć lat temu, kiedy firma zdecydowała się wycofać swoje rakiety Delta IV i Atlas V na rzecz rakiety nowej generacji zwany Wulkanem. . Pierwsza rakieta Vulcan została pomyślnie wystrzelona w styczniu, więc ostatnie kilka miesięcy było okresem przejściowym dla ULA, spółki joint venture, której właścicielami są 50-50 Boeinga i Lockheed Martin.

„To niesamowity kawałek technologii: 23 piętra, pół miliona galonów paliwa, ciąg 2,4 miliona funtów i najbardziej metaliczna ze wszystkich rakiet. Podpala się, zanim poleci w kosmos”. Bruno dowiedział się o Delta IV Heavy przed jego ostatecznym startem. „Jego kluczem do przyszłości jest przejście na emeryturę na Vulcan, która jest tańszą rakietą o lepszych osiągach. Ale to wciąż smutne”.

„Wszystko, co Delta zrobiła… zostało zrobione lepiej na Vulcanie, więc jest to wielki krok ewolucyjny” – powiedział Bill Cullen, dyrektor ds. systemów startowych w ULA. „Słodko gorzko jest widzieć to ostatnie wydarzenie, ale przed nami wielkie rzeczy”.