W Polsce odbędą się wybory na najwyższym szczeblu, które zadecydują o utrzymaniu się prawicy u władzy

Polska idzie do urn 15 października, co podekscytowało wielu wyborców, a rządząca konserwatywna Partia Nacjonalistyczna zmierzyła się z partiami opozycji, które oskarża o podważanie podstaw demokracji.

Rządząca partia Prawo i Sprawiedliwość, która w państwie środkowoeuropejskim ma 38 milionów zwolenników, chwali zachowanie tradycji katolickich i wydatki socjalne na rzecz emerytów i rodzin z dziećmi. Pieniądze te przyniosły ulgę biednym ludziom.

Jednak poparcie dla partii spadło od ostatnich wyborów w 2019 r. – kiedy zdobyła ona prawie 44% głosów – w obliczu wysokiej inflacji, kumoterstwa i konfliktów wewnętrznych z europejskimi sojusznikami. Prawo i Sprawiedliwość zdobyło w ostatnich tygodniach ponad 30% głosów, co czyni ją najpopularniejszą pojedynczą partią, ale nadal grozi jej utrata większości w parlamencie.

W związku z tym niektórzy spekulują, że Prawo i Sprawiedliwość może potrzebować wsparcia skrajnie prawicowej Partii Koalicji do utworzenia rządu, chociaż obie strony twierdziły, że nie wchodzi to w grę.

Dla wielu Polaków są to najważniejsze wybory od 1989 roku, kiedy po dziesięcioleciach komunizmu narodziła się nowa demokracja. Stawką jest stan porządku konstytucyjnego kraju, jego stanowisko prawne w sprawie praw LGBTQ+ i aborcji, a także zagraniczne sojusze kraju, który jest kluczowym sojusznikiem Ukrainy.

Sondaże z ostatnich dni wskazują, że partie opozycji mają szansę pozbawić rządzących populistów trzecią kadencję z rzędu.

Sojusz Obywatelski, Trzecia Droga i Nowa Lewica prowadziły kampanię opierając się na obietnicach praworządności i naprawienia stosunków z UE i innymi sojusznikami, jeśli uda im się zdobyć władzę. O ostatecznym wyniku referendum mogą decydować niewielkie marginesy wygrane lub przegrane przez mniejsze partie.

Kiedy lider Sojuszu Obywatelskiego i były premier Donald Tusk głosował w Warszawie, ludzie robili zdjęcia, życzyli mu wszystkiego najlepszego i kibicowali.

Tomasz Drużyński, ekspert IT, powiedział w Warszawie, że wierzy, że zmiany są możliwe.

„Wierzę w to, myślę, że to pierwsza od ośmiu lat szansa, aby coś zmienić. Mam nadzieję, że ta zmiana nadejdzie” – powiedział Truziński.

W świadomości wyborców ważny jest dalszy rozwój dynamicznej gospodarki Polski.

Jan Molak, 80-letni zwolennik partii rządzącej, był chwalony za stworzenie bardziej sprawiedliwego systemu gospodarczego i gwałtowny wzrost gospodarczy w ostatnich latach.

„Sytuacja ma się coraz lepiej” – stwierdził po głosowaniu w Warszawie.

Inni dostrzegają ekonomiczne zagrożenia dla sposobu rządzenia partii i uważają, że wysokie wydatki socjalne przyczyniły się do wzrostu inflacji.

Polska gospodarka charakteryzuje się także wysokim stopniem własności państwowej, a partia rządząca zbudowała system mecenatu, oferując swoim lojalistom tysiące miejsc pracy i kontraktów. Niektórzy obawiają się, że z czasem spowoduje to szkody.

Unia Europejska, której finansowanie było motorem znacznej części transformacji gospodarczej, wstrzymała przekazanie Polsce miliardów euro w związku z tym, co uważa za erozję demokracji.

Eksperci polityczni twierdzą, że wybory mogą nie być w pełni uczciwe po ośmiu latach rządów prawa i sprawiedliwości, które naruszyły mechanizmy kontroli i równowagi w celu uzyskania większej kontroli nad instytucjami państwowymi, w tym sądem, mediami publicznymi i procesami wyborczymi.

Emerytowana pielęgniarka Barbara Burz głosowała przedterminowo w Warszawie, twierdząc, że głosowała za zmianą rządu, bo chce lepszego kraju dla swoich dzieci i wnuków – „Polski sprawiedliwej i niepodzielnej”.

Stawką są także losy stosunków Polski z Ukrainą. Partia Konfederacji prowadziła kampanię pod hasłem antyukraińskim, zarzucając Polsce niewdzięczność za pomoc w wojnie.

Mimo że Polska jest zagorzałym sojusznikiem Ukrainy i węzłem tranzytowym dla zachodniej broni, stosunki uległy ochłodzeniu w związku z wejściem ukraińskiego zboża na polski rynek.

Uprawnionych do głosowania jest 29 milionów Polaków, którzy ukończyli 18. rok życia. Wybierają 460 członków do izby niższej lub Sejmu i 100 do Senatu na czteroletnią kadencję.

Równolegle odbywają się referenda w sprawie migracji, wieku emerytalnego i innych kwestii. Partie opozycyjne sprzeciwiają się referendum, zarzucając rządowi próbę wykorzystania emocji w celu zjednoczenia wyborców w zaciętym i nieprzewidywalnym wyścigu. Niektórzy wzywali wyborców do bojkotu referendum.

W lokalu wyborczym na południowych obrzeżach Warszawy można zobaczyć osoby odmawiające wzięcia udziału w referendum, wrzucające tylko dwa głosy do wyznaczonych skrzynek. Elektorom przydzielono trzy głosy, po jednym na Sejm, jeden na Senat i jedno w referendum.

Ponad 31 000 lokali wyborczych w całej Polsce jest otwartych od 7:00 do 21:00, a poza granicami kraju działa ponad 400 lokali wyborczych. Ponad 600 000 Polaków zarejestrowało się do głosowania za granicą, co jest oznaką ogromnej pasji do głosowania.

13 października Ministerstwo Spraw Zagranicznych odwołało swojego rzecznika, twierdząc, że wszystkie głosy oddane za granicą nie mogą zostać policzone przed upływem terminu składania wniosków i tym samym stają się nieważne. Ministerstwo poinformowało, że został zwolniony za rozpowszechnianie „fałszywych informacji”.

Wyniki Exit Poll prowadzone przez globalną firmę badawczą Ipsos zostaną ogłoszone po zamknięciu lokali wyborczych.

Do zwycięstwa w parlamencie poszczególne partie potrzebują co najmniej 5% głosów, natomiast koalicje – co najmniej 8%.