Hubble świętuje swoje 34. urodziny, podziwiając wspaniały widok na Mgławicę Mały Hantle

Świecąca bańka dipolowa z umierającej gwiazdy rozszerza się w przestrzeń kosmiczną

Świętujemy 34. rocznicę powstania NASALegendarny Kosmiczny teleskop Hubble 24 kwietnia 1990 roku astronomowie wykonali zdjęcie Mgławicy Mały Hantle. Znana również jako Messier 76, M76 lub NGC 650/651, składa się z pierścienia, widzianego z krawędzi jako centralna struktura poprzeczna, oraz dwóch płatków po każdym z otworów pierścieniowych.

Zanim czerwony olbrzym spłonął, wyrzucił pierścień gazu i pyłu. Pierścień mógł zostać wyrzeźbiony w wyniku działania podwójnej gwiazdy towarzyszącej. Opadająca materia utworzyła gruby dysk pyłu i gazu wzdłuż płaszczyzny orbity towarzysza. Na zdjęciu Hubble'a nie widać hipotetycznej gwiazdy towarzyszącej, więc możliwe jest, że gwiazda centralna została później pochłonięta. Dysk byłby kryminalistycznym dowodem astralnego kanibalizmu.

Mgławica fotoniczna jest ulubionym celem astronomów-amatorów. Zawodowi astronomowie po raz pierwszy zbadali widmo w 1891 roku, wskazując, że jest to raczej mgławica niż galaktyka czy gromada gwiazd. Zasugerowali, że M76 może być podobna do Mgławicy Pierścień w kształcie pączka (M57), widzianej z boku.

Od ponad trzech dekad Kosmiczny Teleskop Hubble'a należący do NASA i ESA rewolucjonizuje współczesną astronomię, nie tylko dla astronomów, ale także zabierając społeczeństwo w fascynującą podróż pełną eksploracji i odkryć. Każdego roku Hubble poświęca niewielką część swojego cennego czasu obserwacyjnego na wykonanie specjalnego zdjęcia rocznicowego, przedstawiającego szczególnie piękne i znaczące obiekty. 34. rocznica wystrzelenia Hubble'a została upamiętniona zdjęciem Mgławicy Mały Hantle. Źródło zdjęcia: NASA, ESA, STScI, A. Pagan (STScI), N. Bartmann (ESA/Hubble)

Hubble świętuje 34. rocznicę, przyglądając się Mgławicy Mały Hantle

Aby uczcić 34. rocznicę wystrzelenia NASA i legendarnego Kosmicznego Teleskopu Hubble'a Europejskiej Agencji Kosmicznej 24 kwietnia, astronomowie wykonali zdjęcie Małej Mgławicy Hantle (znanej również jako Messier 76, M76 lub NGC 650/651) znajdującej się w odległości 3400 punktów świetlnych z dala. Lata w arktycznej konstelacji Galii. Mgławica fotoniczna jest ulubionym celem astronomów-amatorów.

Sklasyfikowana jako mgławica planetarna, M76 jest rozszerzającą się powłoką świecącego gazu wyrzuconą z umierającego czerwonego olbrzyma. Gwiazda ostatecznie zapada się, stając się bardzo gęsta i gorąca Biały karzeł. Mgławice planetarne nie mają nic wspólnego z planetami, ale otrzymały tę nazwę, ponieważ XVIII-wieczni astronomowie korzystający z teleskopów o małej mocy uważali, że tego typu obiekty wyglądają jak planety.

M76 składa się z pierścienia, widzianego z krawędzi jako centralna struktura pasmowa, oraz dwóch płatków po obu stronach pierścienia. Zanim gwiazda spłonie, wypluwa pierścień gazu i pyłu. Pierścień został prawdopodobnie wyrzeźbiony w wyniku działania gwiazdy, której wcześniej towarzyszyła gwiazda podwójna. Opadająca materia utworzyła gruby dysk pyłu i gazu wzdłuż płaszczyzny orbity towarzysza. Na zdjęciu Hubble'a nie widać hipotetycznej gwiazdy towarzyszącej, więc możliwe jest, że gwiazda centralna została później pochłonięta. Dysk byłby kryminalistycznym dowodem astralnego kanibalizmu.

W 34. rocznicę swojego istnienia Teleskop Hubble'a wykonał zdjęcie Mgławicy Mały Hantle, demonstrując jej ciągłą rolę w odkryciach kosmicznych i badaniach astronomicznych. Źródło zdjęcia: NASA, ESA, STScI, A. Pagan (STScI)

Główna gwiazda zapada się, tworząc białego karła. Jest to jedna z najgorętszych znanych pozostałości gwiazdowych, której temperatury sięgają 120 000 stopni Celsjusza. Celsjusz24 razy wyższa od temperatury powierzchni naszego Słońca. Śmigający biały karzeł można zobaczyć jako maleńką kropkę w środku mgławicy. Gwiazda widoczna na poniższej projekcji nie jest częścią mgławicy.

Dwa płaty gorącego gazu ulatniają się z góry i z dołu pasa, ograniczone do dysku, wzdłuż osi obrotu gwiazdy prostopadłej do dysku. Napędzane są przez przypominający tornado strumień materii z umierającej gwiazdy, przedzierający się przez przestrzeń kosmiczną z prędkością trzech milionów kilometrów na godzinę. To wystarczająco szybko, aby podróżować z Ziemi na Księżyc w nieco ponad siedem minut! Te obfite „wiatry gwiazdowe” przepływają do chłodniejszego, wolniej poruszającego się gazu, który został wyrzucony na początku życia gwiazdy, gdy była ona czerwonym olbrzymem. Intensywne promieniowanie ultrafioletowe niezwykle gorącej gwiazdy powoduje świecenie gazów. Czerwony pochodzi od azotu, niebieski od tlenu.

Biorąc pod uwagę, że nasz Układ Słoneczny ma 4,6 miliarda lat, cała mgławica to błysk na patelni z kosmicznym pomiarem czasu. Zniknie za około 15 000 lat.

Hubble bije rekordy w produkcji naukowej

Od wystrzelenia w 1990 roku Hubble wykonał 1,6 miliona obserwacji ponad 53 000 obiektów astronomicznych. Do teraz, Archiwum Teleskopów Kosmicznych Mikulskiego Instytut Naukowy Teleskopu Kosmicznego w Baltimore w stanie Maryland zawiera 184 terabajty przetworzonych danych, gotowych do naukowego wykorzystania przez astronomów na całym świecie do wykorzystania w badaniach i analizach. Europejskie lustro danych publicznych znajduje się w Europejskim Centrum Astronomii Kosmicznej (ESAC) Europejskiej Agencji Kosmicznej w Archiwum naukowe Europejskiego Teleskopu Kosmicznego Hubble'a (eHST)..

Od 1990 roku opublikowano 44 000 artykułów naukowych na temat obserwacji Hubble'a. Obejmuje to rekordową liczbę 1056 artykułów opublikowanych w 2023 r., z czego 409 zostało napisanych przez autorów z państw członkowskich ESA. Zapotrzebowanie na wykorzystanie Hubble'a jest tak duże, że obecnie przekracza je sześciokrotnie.

Przez cały ubiegły rok działalności naukowej Hubble'a zaliczył nowe odkrycia, m.in. znalezienie wody w najmniejszej atmosferze Egzoplaneta Jak dotąd wykryliśmy dziwną kosmiczną eksplozję daleko poza jakąkolwiek galaktyką macierzystą, śledząc szprychy w pierścieniach Saturna i znajdując nieoczekiwane miejsce zamieszkania najdalszego i najpotężniejszego szybkiego rozbłysku radiowego zaobserwowanego dotychczas. Kontynuowano badania Hubble'a nad asteroidą Demorphos, która we wrześniu 2022 roku stała się celem celowej kolizji statku kosmicznego NASA w celu zmiany jej trajektorii, wraz z odkryciem skał uwolnionych w wyniku uderzenia.

Ten film zabiera widza w podróż do obrazu z 34. rocznicy wystrzelenia legendarnego Kosmicznego Teleskopu Hubble'a NASA/ESA: Mgławicy Mały Hantle (znanej również jako Messier 76, M76 lub NGC 650/651). Obiekt znajduje się 3400 lat świetlnych od nas, w północno-biegunowym gwiazdozbiorze Perseusza. Mgławica fotoniczna jest ulubionym celem astronomów-amatorów. Źródło: NASA, ESA, STScI, A. Pagan (STScI), Podziękowania: D. Crowson, A. Fujii, Digital Sky Survey

Hubble w dalszym ciągu dostarcza także oszałamiających zdjęć obiektów niebieskich, w tym galaktyk spiralnych, gromad kulistych i mgławic gwiazdotwórczych. Nowo utworzona gwiazda była źródłem A Kosmiczny pokaz świetlny. Obrazy Hubble'a połączono także z obserwacjami w podczerwieni z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba NASA/ESA/CSA, aby stworzyć jeden z najbardziej wszechstronnych widoków Wszechświata w historii, obraz gromady galaktyk MACS 0416.

Większości odkryć Hubble'a nie spodziewano się przed wystrzeleniem, takich jak supermasywne czarne dziury, atmosfery egzoplanetarne, soczewkowanie grawitacyjne ciemnej materii, obecność ciemnej energii i częste powstawanie planet międzygwiezdnych. Hubble będzie kontynuował badania w tych obszarach, a także wykorzysta swoją wyjątkową moc ultrafioletową do badania takich zjawisk, jak zjawiska w Układzie Słonecznym, eksplozje supernowych, skład atmosfer egzoplanetarnych i dynamiczna emisja z galaktyk. Badania Hubble'a w dalszym ciągu korzystają z długiej bazy obserwacji obiektów Układu Słonecznego, zjawisk gwiazd zmiennych i innych egzotycznych zjawisk astrofizycznych Wszechświata.

Charakterystyka działania Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba została zaprojektowana tak, aby w unikalny sposób uzupełniać, a nie zastępować Teleskop Hubble'a. Przyszłe badania Hubble'a również skorzystają na możliwości synergii z Webbem, który obserwuje wszechświat w świetle podczerwonym. Łącznie komplementarne pokrycie długości fal obu teleskopów kosmicznych poszerza przełomowe badania w takich obszarach, jak dyski protogwiazdowe, powstawanie egzoplanet, niezwykłe supernowe, jądra galaktyczne i chemia odległego wszechświata.

Kosmiczny Teleskop Hubble'a działa od ponad trzydziestu lat i nadal dokonuje przełomowych odkryć, które kształtują nasze podstawowe rozumienie wszechświata.

Hubble to projekt międzynarodowej współpracy pomiędzy NASA a Europejską Agencją Kosmiczną (ESA).Europejska Agencja Kosmiczna). Centrum lotów kosmicznych Goddard NASA w Greenbelt w stanie Maryland zarządza teleskopem i operacjami misji. Lockheed Martin Space z siedzibą w Denver w Kolorado wspiera również operacje misyjne w Goddard. Instytut Naukowy Teleskopu Kosmicznego w Baltimore w stanie Maryland, prowadzony przez Stowarzyszenie Uniwersytetów Badań nad Astronomią, prowadzi operacje naukowe Hubble'a dla NASA.